تبریز در قرون گذشته و زبان اقوام مختلف و سفرنامه‌های مختلف به شکل‌ها و تلفظ‌های گوناگونی بیان شده است که برخی از آن‌ها عجیب و برخی دیگر آشنا به نظر می‌رسند. برخی از این نام‌ها عبارتند از: تِبریز، تربیز، تورِژ، توریژ، توریش، دَرورژ، تَورَز، تاروئی، تارِمِکس، تااٌوری، توری، توریس، توریز، تاوریز، تیوریس، تیوریز، تاب‌ریز، گابریز، تاورژ، داورژ، تربیص، تاوروس، طب‌ریز، گابریس، تبرمئیس، تایپیس، تارماکیزا، دبریز، تبریس، و تبریز.
القاب مشهور تبریز
نام تبریز از دیرباز تاکنون شاهد القاب و عناوین و شهرت‌های خاص و عام زیادی بوده است که در ادوار مختلف و البته معاصر همگی معتبر بوده و هم‌اکنون نیز به کار می‌روند. ممکن است بسیاری از آن‌ها را تاکنون شنیده باشید و برخی دیگر نیز برایتان جالب و «اولین» باری باشد که می‌شنوید. شاید بتوان از معروف‌ترین لقب‌ها که دیگر تاکنون همه آن را شنیده‌اند به شهر اولین‌ها، و شهر بدون گدا اشاره کرد. اما این همه لقب‌هایی نیست که برای تبریز وجود دارد. در طول تاریخ با گذر زمان برخی القاب دیگر نیز به سبب‌های مختلف به تبریز منسوب است که عبارتند از: شهر زیرگذرها و روگذرها، پایتخت گردشگری اسلامی در سال ۲۰۱۸، امن‌ترین شهر ایران، سالم‌ترین شهر ایران، مهد سرمایه‌گذاری ایران، دومین شهر صنعتی ایران، دومین شهر دانشگاهی ایران، دومین شهر بلندمرتبه‌ساز ایران، دومین قطب علوم پزشکی ایران، دومین شهر در جذب گردشگر سلامت در ایران، شهر شکلاتی ایران، قطب خودروسازی ایران، قطب قطعه‌سازی ایران، قطب تولید موتور دیزل خاورمیانه و در نهایت، شهر جهانی بافت فرش، تا آنجاکه بعضی وقت‌ها فرش دستباف گاهی با نام فرش تبریز نیز شناخته می‌شود.