موزه کاریکاتور در شهر اولین‌ها، اولینی دیگر برای شهر تبریز است. موزه کاریکاتور، اولین موزه در نوع خود در آسیا و پنجمین در دنیا، و از لحاظ وسعت (بعد از موزه گابر بلغارستان) دومین موزه کارتون دنیاست. بدیهی است که در ایران نیز یک اولین به شمار می‌رود. این موزه زیبا در خانه هنر تبریز در محوطه باغ گلستان واقع شده است. قدمت بنای خانه هنر، که ساختمان پیشین کتابخانه ملی تبریز است، به سال 1318 برمی‌گردد و همزمان با کاخ شهرداری (میدان ساعت) ساخته شده است. این موزه، در محل فعلی، در اسفندماه سال 1385 در بخش غربی خانه هنر تبریز افتتاح شده و به بهره‌برداری رسیده است. گفتنی است در برنامه‌ی تبریز 2018، این موزه به عنوان یکی از مقاصد گردشگری انتخاب شده بود.
مروری بر خانه هنر تبریز
ساختمانی که هم‌اکنون به آن خانه هنر گفته می‌شود تاکنون مصارف زیادی داشته است که اخیراً همچنین موزه استاد بهتونی نیز به صورت موقت به بخشی از این ساختمان منتقل شده بود. ساختمان خانه هنر قبلاً در اوایل دوره‌ی پهلوی اول، با عنوان سالن افسران نیز فعالیت می‌کرد. از سایر کاربری‌های این ساختمان می‌توان به رستوران، کمیته انقلاب اسلامی و کتابخانه ملی تبریز اشاره کرد. این بنای وسیع و زیبا از بخش‌های مختلفی مانند نگارخانه، تالارهای گوناگون، آفی تئاتر، بخش‌های اداری و غیره تشکیل شده است. وسعت این بنا 2860 متر بوده و در سال 1378 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آثار موزه کاریکاتور
دو گالری بزرگ، کتابخانه تخصصی (با هزاران جلد کتاب و نشریه داخلی و خارجی با دسترسی عمومی)، کلاس آموزشی و دفتر امور اداری بخش‌های تشکیل دهنده‌ی موزه کاریکاتور است. همانطور که از نامش نیز پیداست، در این موزه بیش از 14 هزار اثر از کارتونیست‌های مطرح جهان، و 60 اثر از بزرگ‌ترین آثار کاریکاتوریست‌های دنیا نگهداری می‌شود که قطعاً بازدید از این موزه را حیرت‌آور و لذت‌بخش می‌کند. از جمله بزرگ‌ترین کاریکاتوریست‌های جهان و ایران که آثارشان در این موزه به چشم می‌خورد می‌توان به پرومبیتا، بایرام حاجی زاده، درژنین، زلاتوفسکی، کوزوبورکین، کوراوغلی، کولمشکینو و غیره اشاره کرد. گفته می‌شود آثار ارزشمند نگهداری شده در این موزه زیبا متعلق به هنرمندان بیش از صد کشور مطرح جهان است (که همگی اصل هستند).
دو مجسمه زیبا و منحصر به فرد، اثر آقای مغفوریان نیز در این موزه به چشم می‌خورد که در نگاه اول قطعاً توجهتان را جلب خواهد کرد. البته ناگفته نماند که انجمن کارتونیست‌های تبریز نیز در همین بنا مستقر بوده و سالیانه جشنواره‌های مختلفی از جمله جشنواره‌های بین المللی و کشوری در آن برگزار می‌شود. از جمله سایر آثار دیدنی در این موزه کلکسیون‌های پوستر، تمبر، کارت پستال، کارت ویزیت و کتاب‌های کارتونی، نشریات طنز داخلی و خارجی هستند.
این موزه متعلق به اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی است. البته ناگفته نماند که غالب هزینه‌های صرف شده در
این موزه بر عهده خود انجمن تشکیل شده و حمایت‌های دولت (غیر مستقیم) است. موزه کاریکاتور، یا بهتر است بگوییم خانه هنر، در سال 1390 افتخار میزبانی روسای موزه‌های کارتون سرتاسر کشورهای جهان، از جمله ایتالیا، فرانسه، ترکیه، آذربایجان، سوریه و غیره بوده است که همین امر برگزارش نمایشگاه‌ها و جشنواره‌های مختلف در این موزه را بیش از پیش توجیه و پر رونق‌تر می‌کند، از جمله دوازده دوره جشنواره تبریز، شش دوره جشنواره شهروندی تبریز، یک جشنواره پایداری و چندین دوره جشنواره کشوری.
وبسایت موزه کاریکاتور تبریز (تبریز کارتونز)
این موزه دارای یک وبسایت رسمی با آدرس www.tabrizcartoons.com است که به دو زبان فارسی و انگلیسی کار می‌کند. با اینکه شاید از نظر ظاهری نتوان این وبسایت را در دسته سایت‌های زیبا و دانست، اما اطلاعات ارائه شده و دسته‌بندی محتوای آن به نظر به‌روز و غنی می‌رسد. در ضمن اطلاع‌رسانی‌های مربوط به اتفاقات کارتون و کاریکاتور از ایران و سرتاسر جهان در این وبسایت قابل دسترسی و مشاهده است.
آدرس دقیق و دسترسی به موزه کاریکاتور
باغ گلستان (گاهی اوقات باغ فجر) از جمله مکان‌های معروف تبریز است که شاید تمام شهروندان تبریزی دسترسی به آن را از بر باشند. برای دسترسی به این باغ یا پارک می‌توان از مسیر اتوبوس‌های تندروی BRT استفاده کرد. این پارک مابین دو چهارراه اصلی شهر با نام‌های چهارراه شناز و قونقا باشی واقع شده است و با توجه به نزدیکی به هسته مرکزی شهر ممکن است نتوان به آسانی در اطراف آن جای پارک مناسب پیدا کرد. با این حال اکثر خطوط اتوبوسرانی منتهی به سه راهی امین (محققی) که از مناطق مرکزی و جنوب غربی شهر تبریز عبور می‌کنند از مسیر چهارراه شهناز و همچنین از روبروی باغ فجر عبور می‌کنند.
آسان‌ترین مسیر برای دسترسی به این موزه از میدان جهاد (نصف راه) خواهد بود، چه با استفاده از خودروی شخصی و چه با استفاده از خطوط اتوبوس تندروی BRT.