موزه استانداری که در مجموعهای با نام کاخ استانداری قرار گرفته است، یکی از موزههای شهر تبریز است که با بیش از ۳۴۰ اثر آماده بازدید گردشگران است. در این موزه علاوه بر اینکه تصاویر استانداران و والیان آذربایجان از عهد ناصری تاکنون را میبینیم، همچنین هدیههایی که مقامات کشورهای خارجی به استانداران تبریز اهدا کردهاند نیز به نمایش گذاشته شده است.
کاخ و عمارت موزه استانداری تبریز
استانداری همواره از زمانهای گذشته یکی از مهمترین نهادها و مراکز سیاسی هر استان و شهری محسوب میشود. کاخ استانداری تبریز نیز از این امر مستثنی نیست. کاخ استانداری تبریز یکی از عمارتهای تاریخی استان است که قدمت آن به دوره زندیه و قاجاریه میرسد و تغییرات عمدهای در دوره پهلوی اول در آن رخ داده است. ساخت این بنا به نجف قلی خان، پسر مرتضیقلی خان منسوب است. کاخ استانداری دارای دو سالن بزرگ تشریفات و چندین اتاق جلسه است و از جمله آثار زیبای معماری آن، سالن جلسهی گرد معروف آن است.
قبلاً در مکان این عمارت تاریخی، عمارتی با نام شمسالعماره قرار داشت که به همراه عمارت کلاه فرهنگی ساختمانی چهار طبقه بود. این بنا در ادوار گذشته با نامهای درب علی و بعدها در زمان عباس میرزا به محل حکمرانی ولیعهد تبدیل شد و نام آن به عالی قاپو تغییر کرد. بعدها در دوران ناصرالدین شاه این بنا به شمسالعماره تغییر نام داده و در دوره مظفرالدین شاه با وجود تعمیرات کلی، عمارت حرم خانه به آن اضافه شد. پس از وقوع انقلاب مشروطیت این مکان محل استقرار والی آذربایجان شد.
این بنا در گذر زمان شاهد اتفاقات و آسیبهای بسیاری نیز بوده است. از جمله آتشسوزی در سال ۱۳۱۲ که منجر به از بین رفتن بخشهی قدیمی مربوط به دوره زندیه و قاجاریه شد. در دوران پهلوی اول نیز در اثر سیل بزرگی بخشهایی از این بنا تخریب شدند. در زمان استاندار سمیعی نیز قسمتهایی از کاخ تخریب شد و بنایی مرمری به عنوان کاخ استانداری ساخته شد. در نهایت با توجه به تغییرات ایجاد شده در ادوار گذشته بخش عمدهای از آن تخریب شده و بنای فعلی چیزی است که برای ما باقی مانده و مرمت شده است.