مقبره‌ها و آرامگاه‌های تبریز

موزه عصر آهن تبریز یا سایت موزه عصر آهن یکی از محوطه‌های باستانی شمال مسجد کبود که شامل گورستان و آثار سفالی عصر آهن می‌شود. از آثار مهم و منحصر به فرد به دست آمده در این موزه می‌توان به ۳۸ گور جنینی، گور ساده نوزادان، گور مربعی نوجوانان با ظروف سفالی اشاره کرد. در این گورستان کودکان با اسباب‌بازی‌هایشان، زن‌ها با جواهرات‌‌شان و مردها نیز با ابزارهای جنگی‌شان دفن شده‌اند. اکثر این گورها مربوط به افرادی هستند که در سنین جوانی دفن شده‌اند. با توجه به آثار به دست آمده، نحوه دفن و سمت بدن و صورت، اعتقاد بر آیین مهرپرستیِ آن افراد مورد تأکید است. گفته می‌شود هرچقدر ظروف بیشتری در کنار اجساد دفن شده باشد، نشان از ثروتمندتر بودن آن‌هاست. تمام این اجساد به صورت جنینی دفن شده و سنگ‌چینی دور اجساد نیز نمادی از دیواره رحم مادر است، که در آیین مهرپرستی نشان از اعتقاد به حیات و تولدی دوباره دارد. این اجساد بیش از چهار هزار سال قدمت دارند و به همین دلیل این موزه دارای ارزش جهانی است. این گورستان یا موزه شگفت‌انگیز طی یک حادثه اتفاقی و حین ساخت و خاک برداری یک مرکز تجاری کشف شده و از سال ۱۳۸۵ به عنوان اولین موزه صحرایی ایران شروع به کار کرده است.

کوه عینالی بر فراز رشته‌کوه سرخاب تبریز یکی از قله‌های این رشته کوه سرخ‌رنگ با ارتفاع ۱۸۰۰ متر بوده و دو مقبره تاریخی بر فراز آن واقع شده است. این کوه به زبان ترکی عینالی داغی (کوهِ عین علی) نامیده می‌شود و بزرگ‌ترین تفرجگاه کوهستانی کشور است. در ارتفاع ۱۵۰۰ متری دریاچه مصنوعی داغ گُلی واقع شده است. تندیس زیبای استاد شهریار و تندیس عظیم قیچی‌ساز از جمله تندیس‌های مهم این پارک تبریزی هستند. سایر امکانات عینالی عبارتند از تله‌کابین، رستوران، جنگل‌کاری، نورپردازی، منطقه‌ی تمرین صخره‌نوردی، و باغ‌وحش حیوانات بومی، پرروش شترمرغ، آبشار مصنوعی، سالن همایش و جنگل‌کاری. بر فراز کوه توربین‌های بادی عظیمی نصب شده‌اند. در سال ۱۳۸۵ یادمان شهدای گمنام در مقابل آرامگاه تاریخی به یاد ۸ تن از کشته شدگان ایرانی جنگ ایران و عراق ساخته شد. نقطه آغازین تله‌کابین تبریز در قسمت ورودی تفرجگاه بوده و در ارتفاعات کوه به پایان می‌رسد و مسافران با عبور از میان صخره‌ها دید کاملی از شهر تبریز خواهند داشت. تله کابین تبریز مجهز به سامانه عکاسی خودکار بوده و با استفاده از آن می‌توان عکس یادگاری گرفت. زیپ لاین یکی دیگر از امکانات تفریحی عینالی است. برای دسترسی به قله می‌توانید از مسیر کوهستانی، مسیر پیاده‌روی آسفالت، ون و تاکسی و یا تله کابین استفاده کنید.

امام زاده سید حمزه یکی از بقعه‌های مهم تبریز است که در یکی از قدیمی‌ترین محله‌های تبریز، یعنی محله سرخاب واقع شده است. سید حمزه بن موسی بن جعفر (ع) یکی از نوادگان امام موسی بن جعفر (ع) است. این امام زاده با اینکه امروزه نیز از اهمیت و احترام ویژه‌ای برخوردار است، اما در گذشته شکوه و عظمت بسیار زیادی داشت. بطوریکه در کتاب «روضات الجنان و جنات الجنان» شکوه و عظمت این بنا آنقدر به زیبایی تعریف و تمجید شده است که مقبره آن «از کمال ارتفاع با آفتاب» خوانده شده است. سید حمزه یکی از سادات آذربایجان بود که در دربار سلطان محمود غازان و سلطان محمد خدابنده جایگاه و مقام بسیار ویژه‌ای داشت. وی در سال ۷۱۴ هجری قمری به دست مغولان در همین محله سرخاب کشته شد.

مقبره الشعرای تبریز، که همچنین با نام‌های آرامگاه شاعران و یا گورستان سرخاب نیز شناخته می‌شود، یک گورستان تاریخی و بسیار مهم در شهر تبریز و در محله سرخاب است. این مقبره، که تنها مقبره شاعران ایران است، علاوه بر اینکه مدفن بیش از ۴۰۰ شاعر، عارف و رجال نامی ایران، از جمله شهریار است، همچنین یک بنای یادبود بسیار زیبا با هدف گردشگری دارد که بازدید از آن را بیش از پیش لذت بخش می‌کند. بنا بر گفته‌این این یادبود و بنا در شهریورماه سال ۱۳۵۰ هجری شمسی طراحی و به تدریج ساخته شد تا آماده پذیرایی از شهروندان و گردشگران باشد.