عمارتهای تاریخی تبریز
عمارتهای تاریخی تبریز یکی دیگر از دستههای چالشبرانگیز محتوایی برای ما بود. چراکه در تعریف کلی شاید بتوان هر نوع مکان و بنایی را یک عمارت شمرد و تمام بناهای تاریخی تبریز را در یک دسته عمارتها خلاصه کرد. اما از آنجایی که تمام مکانها و بناهایی که در دستههای دیگر قرار میگیرند، هرکدام عناوین دیگری را یدک میکشند و کاربرد آنها کمی متفاوت است، تصمیم گرفتهایم در دسته عمارتهای تاریخی تبریز تنها بناهایی را قرار دهیم که در واقع نمیتوان آنها را در دستههای دیگر قرار داده و یا به دلیل محدودیتها نمیتوان دستهای مستقل برای آن ایجاد کرد.
البته نباید از اهمیت تاریخی و گردشگری این بناها غافل بود. با اینکه دسته عمارتهای تاریخی به نوعی یک دسته «متفرقه» در نظر گرفته میشود، اما بسیاری از آنها از اهمیت بسیار ویژهای برخوردار است. برای مثال ارگ علیشاه (ارگ تبریز) و یا ربع رشیدی از جمله مکانها و بناهایی هستند که در این دسته قرار میگیرد؛ ولی چون این بناها منحصر به فرد هستند، و در دستههای دیگر قرار نمیگیرند در این بخش دستهبندی شدهاند.
لیست عمارتهای تاریخی تبریز
ارگ تبریز (علیشاه)
ساختمان سعادت
ربع رشیدی
باغ و عمارت فتحآباد
ساختمان خلیفه گری
باغ و عمارت امیر
در ادامه به صورت مختصر این بناها معرفی شدهاند.
تبلیغات
ارگ تبریز (علیشاه)
چیزی که امروز به آن ارگ تبریز (یا ارگ علیشاه) گفته میشود، در واقع بازماندهی مجموعهی بزرگتری با همین نام است که قدمت بنای ناتمام و بزرگ باقی مانده از ایوان جنوبی، به دوره ایلخانان اوایل سده هشتم هجری قمری برمیگردد. این بنا سالها قبل و بعد از دوره قاجار به عنوان یک قطعه نظامی مورد استفاده قرار میگرفته است و با گذر زمان بناهای مختلفی از جمله کارخانه ریختهگری توپ، عمارت کلاه فرهنگی و سربازخانه به آن اضافه شده است. البته این بخشهای اضافه شده اکثراً در دوره پهلوی و بعد از آن تخریب شده است. آنچه امروز از این ارگ باقی مانده و یکی از نمادهای اصلی شهر تبریز محسوب میشود، تنها دیواره جنوبی ارگ است که در کنار مصلی بزرگ و اصلی تبریز واقع شده است.
باغ و عمارت فتحآباد
باغ فتحآباد یکی از باغهای تاریخی تبریز است که در نزدیکی فتح آباد تبریز واقع شده است. این باغ دارای یک ساختمان دو طبقه در داخل خود است که به آن عمارت فتح آباد گفته میشود. این باغ بعدها توسط آموزش و پرورش به همراه زمینهای اطراف خریداری شده و اکنون به یک اردوگاه تفریحی (با نام الغدیر) تبدیل شده است که بسیاری از دانش آموزان در طول دوره تحصیل خود حداقل یکبار به این باغ در قالب اردو سفر کردهاند. این باغ را همچنین باغ درختان نارون (قره آغاج) نیز میشناسند. در کل این باغ از سه بخش تشکیل یافته است که باغ اندرونی به باغ تفرج و تفریح و دو باغ دیگر با نامهای باغ بیرونی و باغ مشجر به تولید اختصاص یافته بود.